Μπορείτε να συμπεριλάβετε σε κάποιο τεύχος σας τρόπους εφαρμογής του φορμικού οξέος που να έχουν μελετηθεί για την Ελλάδα; Στους τρόπους αραίωσης δώστε μια συνταγή. Παναγιώτης Πειραιάς

Υπάρχουν εξειδικευμένα σκευάσματα ελεγχόμενης απελευθέρωσης του μυρμηκικού οξέος  (ΜΟ) όπως είναι το MAQS, Mite Away και το Apicure Formic acid. Από αυτά στην Ελλάδα είναι εγκεκριμένο μόνο το MAQS. H χρησιμοποίηση των εξειδικευμένων αυτών σκευασμάτων απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Εφαρμόζονται σε θερμοκρασίες περιβάλλοντος από 10 έως 26ο C. Σε υψηλές θερμοκρασίες  (>30οC) παρατηρείται απότομη εξάτμιση του ΜΟ, απώλεια γόνου, μελισσών, βασιλισσών και λιποταξία.

Η αυτοσχέδια χρησιμοποίηση  του ΜΟ αραιωμένου με νερό από τον μελισσοκόμο, απαιτεί επίσης  προσοχή στην αραίωσή και στον τρόπο εφαρμογής. Το ΜΟ εμπορίου συνήθως είναι 85% πυκνότητας και θα πρέπει να  αραιωθεί. Ανάλογα με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος θα πρέπει να είναι και η αραίωση σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα.

Πίνακας 1. Προτεινόμενη δοσολογία μυρμηκικού οξέος

Θερ/σία oC Συγκέντρωση % Ποσότητα εφαρμογής/μελίσσι (ml)
>30 50 50
25-29 65 25-30
10-24 70 25-30

H αραίωση του ΜΟ γίνεται με το τύπο V1.C1=V2.C2.  Όπου V1 είναι η ποσότητα του Μ.Ο. από την συσκευασία, που χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε από το αρχικό  διάλυμα.  Όπου C1 είναι η συγκέντρωση του ΜΟ που αγοράστηκε (έστω 85%). Η V2 είναι η συνολική ποσότητα διαλύματος που υπολογίζουμε ότι θα χρειαστούμε για μια θεραπεία.  Για παράδειγμα εάν έχουμε 10 μελίσσια και στο καθένα θα ρίξουμε 50 ml, το V2 θα είναι 500 ml.  Το C2 είναι η συγκέντρωση του ΜΟ που θέλουμε να έχουμε, στην περίπτωση του καλοκαιριού δηλαδή 50%. Μας μένει να βρούμε πόση ποσότητα (V1) θα πάρουμε από το αρχικό αγορασμένο φορμικό οξύ ώστε να την κατεβάσουμε στο επιθυμητό 50%. Σύμφωνα με τα παραπάνω, έχουμε V1.85=500.50, δηλαδή V1= 294ml. Άρα για να θεραπεύσω τα 10 μελίσσια με 50ml ΜΟ ανά μελίσσι, συγκέντρωσης 50%, θα πρέπει να λάβω από το σκεύασμα εμπορίου (85%) ποσότητα ίση με 294 ml και να προσθέσω σ’ αυτήν  206 ml νερό για να γίνει ο τελικός όγκος 500ml.

Η εφαρμογή του γίνεται με συσκευές (διανεμητήρες) εμπορίου, σταδιακής απελευθέρωσης όπως είναι οι FAM-Liebfelder, Universal, MiteGoneTM και Nassenheider  (εκ. 1). Η χρησιμοποίηση των συσκευών αυτών απαιτεί πειραματισμό και δοκιμές από τον μελισσοκόμο σε μελίσσια διαφορετικής δύναμης και σε  διαφορετικές θερμοκρασίες και αραιώσεις που δίνονται στον πίνακα 1.

Υπάρχουν και αυτοσχέδιοι διανεμητήρες  που κατασκευάζονται από ταμπόν που μπορούν να απορροφήσουν και να συγκρατήσουν για κάποιο χρονικό διάστημα 25-50 ml διαλύματος μυρμηκικού οξέος. Τα ταμπόν αυτά κατασκευάζονται από απορροφητικό χαρτί, εφημερίδες, χαρτοπετσέτες, χαρτί κουζίνας, παιδικές πάνες, κουρέλια, vitex  κ.α (εικ. 2).

Το μυρμηκικό  οξύ εφαρμόζεται σε αρκετές άλλες χώρες και ιδιαίτερα στη Γερμανία. Στην Ελλάδα για πρώτη φορά προτάθηκε από τον Κωνσταντινίδη Γιώργο στο 4ο Πανελλήνιο Μελισσοκομικό Συνέδριο που έγινε στην Καλαμπάκα το 1999 (Μελ. Επιθ. 5/221-223) ως εξής:

«Πάνω στα πλαίσια βάζουμε ένα κομμάτι πλαστικό στις διαστάσεις ενός φύλλου χαρτιού κουζίνας. Πάνω σ’ αυτό βάζουμε πέντε διπλά φύλλα από χαρτί κουζίνας διπλωμένα στο μέγεθος του ενός. Πάνω απ’ αυτό τοποθετούμε το πορτάκι εισόδου ή κάτι αναλόγων διαστάσεων ώστε να αφήσουμε κενό ανάμεσα στο χαρτί κουζίνας και το κομμάτι πλαστικό που θα βάλουμε από πάνω με μέγεθος μεγαλύτερο από το καπάκι»

Η δοσολογία που πρότεινε τότε ο κ. Κωνσταντινίδης ήταν 65% πυκνότητα  μυρμηκικού οξέος με 20-25 ml  διαλύματος σε δεκάρι μελίσσι.

Πρόσφατα ο κ. Ντιώνας Μόσχος  πρότεινε τη χρήση του μυρμηκικού οξέος  σε θερμοκρασίες υψηλότερες από 30οC σε συγκέντρωση 50% και ποσότητα 50 ml ανά μελίσσι. Η πρόταση αυτή είναι αξιόλογη γιατί τους καλοκαιρινούς μήνες όταν ξεφύγει η βαρρόα και υπάρχουν κοντά αναμενόμενες  ανθοφορίες ή μελιτοεκκρίσεις, είναι σημαντικό να υπάρχει ένα φιλικό και αποτελεσματικό σκεύασμα, το οποίο να μην αφήνει υπολείμματα αλλά και να μην υπάρχουν σημαντικές απώλειες στις μέλισσες. Το υπόστρωμα που πρότεινε ο κ. Ντιώνας ήταν οι βρεφικές πάνες και οι σπογγοπετσέτες (Wettex) σε διπλό πιατάκι (εικ.3). Δοκιμές που έγιναν στο εργαστήριο Μελισσοκομίας έδειξαν ότι οι μέλισσες δέχονται αρκετά καλά την επέμβαση διάλυσης 50% μυρμηκικού οξέος τους καλοκαιρινούς μήνες, δεν εμφανίστηκαν δυσμενείς επιπτώσεις στις μέλισσες και είναι αποτελεσματικό εναντίον της βαρρόα. Παραμένει όμως ακόμα ανοικτό το θέμα του απορροφητικού υλικού που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί ώστε να προταθεί ως μια ασφαλής μέθοδος καταπολέμησης της βαρρόα τους καλοκαιρινούς μήνες.

Εικόνα 1. Συσκευές εμπορίου σταδιακής απελευθέρωσης μυρμηκικού οξέος

Εικόνα 1α

Εικόνα 1β

Εικόνα 1γ

Εικόνα 2. Αυτοσχέδιοι διανεμητήρες ΜΟ

Εικόνα 2

Εικόνα 3. Μέθοδοι διανομής ΜΟ όπως προτάθηκαν από Ντιώνα. α1 και α2 vitex τοποθετημένο σε δύο πιάτα διαφορετικού μεγέθους και α3 βρεφικές πάνες σε θέση απορροφητικού υλικού.

Εικόνα 3α

Εικόνα 3β

Εικόνα 3γ